SAĞANAK KOD YAĞMURU BEKLENİYOR

Meteorolojiden alınan son bilgiye göre yurdumuz orta asya ve balkanlardan gelen kod yağmurunun tehdidi altında. Şemsiyesiz dışarı çıkmayın!

Gerekli malzemeler (İşe başlarken yazayım sonra papaz olmayalım J)

1. After Effects 6 PRO yada üzeri sürümü
2. Trapcode / Particular efekti
3. Matrix yazı tipi
4. Orta seviye After Effects deneyimi
5. İsteğe göre Photoshop
6. Merak, sabır, araştırma ve üretme ruhu, boş zaman, doğa sevgisi… vs

Gerekli süre yaklaşık yirmi dakikadır. Pembeleşinceye kadar soğanları kızartmaya başlamadan önce geyiğe efektimizin var oluş sebebini açıklamaya çalışarak devam edelim.

Efektin Kısa Hikayesi

“-Müşteriden gelen istek doğrultusunda, filmin girişinde ve artalanında kullanılmak üzere Matrix tarzı kod yağmuruna ihtiyacımız var!”. Türkiye’nin önde gelen komünikasyon firmalarından birine lansman filmi yapacak olan arkadaşım bu cümle ile başladı sözüne ve hemen ardından ekledi “-Giriş kısmını yarın sunmam gerekiyor!!!”. Piyasaya yıllarını vermiş emektarlar için doğal algılanan bu cümleler, işe meraklı bir çok arkadaşımızı korkutabilir. Ama gerçekler acıdır! Pardon hızlıdır! (ve acıyı hissettirmez)… ay yine olmadı, siz hızlı olmalısınız… evet tam olarak bu, hızlı ve etkileyici olmalısınız. (Pixar / Cars filminin başlangıcını hatırlayın, şimşek McQueen kendini nasıl motive ediyordu?) Topkapı piyasasındaki grafikerler kadar hızlı olmalı (!) ama onlardan daha güzel işler çıkarmalısınız (bu tanım çok sevdiğim bir arkadaşıma aittir © Ahmet J) piyasanız ne olursa olsun, ister broşür tasarlayın ister logo, ister animasyon yapın ister tanıtım filmi sizden 2-3 gün (beklide saat!) sonrasına bişi görmek isterler. Güzel Türkiye’mizin bu gerçeklerini göz önüne alarak işe koyulalım.
Sıfırdan üretmek için zamanın yeterli olmadığını düşününce ilk aklıma gelen hazır bir uygulamadan capture almak oldu. Matrix üçlemesi henüz gösterimde iken piyasaya sürülen, Useless Creations (www.uselesscreations.com) firması tarafından unoffical olarak piyasaya sürülen ekran koruyucu bu iş için biçilmiş kaftan idi.

Sadece düz değil, kameranın içinde dolaştığı 3 boyutlu kod yağmuru da üretiyordu. Lakin ekran koruyucu olması sebebi ile capture programını tetiklemem mümkün olmadı. Hemen plan B’ye geçtim ve alternatif uygulamalar aramaya başladım. Yoğun bir şekilde arama yaparken gözüm akrep ile yelkovanın birbirini kovalamasına takıldı. Asıl zaman kaybının hazır bir şeyler aramak olduğunu anlayıp üretim için düşünsel sürece başladım.
Aslına bakarsanız bu tarz bir efekti elde etmek aklıma çok önceden düşmüştü. Ama motivasyon eksikliğinden dolayı yoğunlaşamamıştım. Zaman kaybetmeden ikinci arama sürecine geçtim. Temel soru “-Dünya üzerindeki diğer insanlar bu ihtiyacı nasıl karşılamışlar?” olunca, arama motorları çok yararlı oluyor, emin olun. Ekranıma dökülen linklerden kaçıncısına tıkladım hatırlamıyorum ama ilk sayfada idi eminim. http://rhys-works.com sayfasında, yetenekli bir insan tarafından üretilmiş video ders cennetinde buldum kendimi. Matrix ile ilgili olan 2 dersin her saniyesini izleyecek vakit olmadığı için, hemen bilgisayarıma indirdim. Player ile açıp slider’ı pırrr efekti ile sağa çekince kafamdaki metod ile örtüşen bir tekniğe rastlamış olduğumu fark ettim. Yolumun doğru olduğunu görüp, videonun daha yarısına gelmeden işe koyuldum.
Eğer indirip izlerseniz, bu sayfalarda okuyacağınız uygulamanın daha pratik olduğunu göreceksiniz. Gerek modüler olması (sadece bir katmanda kullanılan yazı tipini değiştirerek tüm efekti farklılaştırabilirsiniz), gereksiz efekt kullanmayarak render süresini uzatmaması, uygulama farklılığının bir parametreye bağlanması (efekti ister 3 boyutlu –içinde kamera ile gezilebilir- hale getirebilir, dilerseniz Emitter Type = Grid olarak değiştirip 2 boyutlu olarak kullanabilirsiniz) gibi etmenlerden dolayı kendi metodumu daha kullanışlı buluyorum. (istemeden de olsa karşılaştırmış oldum)
Yanlış anlaşılmamak adına son birkaç cümle eklemek istiyorum. Günümüzde internet gibi dipsiz bir kuyuda bulunabilecek şeylerin haddi hesabı yok. Bilginin paylaştıkça arttığını düşünen bir insan olarak beni tetikleyen ve sizin -zaten birkaç anahtar kelimeyi aratarak- erişebileceğiniz kaynakları paylaşmakta hiçbir sakınca görmedim. Bu demek değildir ki, internetten bulup buluşturup yazı yazılabilir. Hızlı ve kolay uygulanmıyor ise, parametrik değişikliklere açık ve sonucu etkileyici değil ise, hatta ve hatta paralel programlarda uygulanmıyor ise bu ders sadece bir meyve verir ve ömrü bir aylıktır. Bir sene sonra açıp okumaya, sayfayı kesip saklamaya değmez. İdealde ise, üretim adımlarından keyif alınır ve sonrasında farklı amaçlar uğruna kullanmak üzere her done depolanır. Umarım yazı dizilerimde bu amaca eksiksiz hizmet edebilirim.
Giriş kısmını uzatarak kafanızı ütülediğimin farkındayım hemen konuya dönelim J.

Üretim Süreci

Efekti elde edebilmek için öncelikle matrix yazı tipine ihtiyacınız var. İnternetteki onlarca bedava yazı tipi sitesinden veya google’dan direkt aratarak temin edebilirsiniz. (mesela www.1001fonts.com) Aramalarım sonucunda bulduğum 2 çeşit idi, biri film ilk çıktığı dönemde özensiz hazırlanmış olan diğeri daha sonradan üretilen ve özenilmiş, kenarları düzgün olanı.

Hangisini kullanacağınız size kalmış. Yazı tipini bulamadıysanız canınız sağ olsun, maksat efekti elde etmek ise sisteminizde yüklü herhangi bir yazı tipi ile üretip sonradan değiştirmeniz mümkün.
Söylememe gerek yok sanırım, After Effects’i açın. Efekti broadcast ortamına hazırladığınızı varsayarak - PAL çözünürlüğünde yeni bir kompozisyon oluşturun. Kompozisyon oluştururken, boyut değerlerine ellişer piksel ekleyerek taşma payı vermiş ve sonradan olabilecek değişikliklere esnek yaklaşmış olursunuz. Süresi size kalmış, tavsiyem 30 saniye yada üzeridir. Kompozisyon boyutlarında (rengi fark etmez) solid oluşturun. Trapcode (www.trapcode.com) firması tarafından üretilmiş güzide parçacık sistemini, Particular isimli efekti, katmanınıza ekleyin (firmanın web sitesinden kısıtlı sürümünü indirebilirsiniz). Efektin sayısal değerlerini resim 01’deki gibi ayarlayın.

Bazı parametreleri isteseniz de resimdeki konuma getiremeyebilirsiniz. Bunu sağlamak için ileriki adımlarda üreteceğimiz donelere ihtiyacınız olacak. Örneğin parçacık tipini az sonra üreteceğiz. Şimdilik parçacık tipini varsayılan olarak bırakın. Opacity Over Life değerini resim 02’deki gibi,

artan ve azalan olarak ayarlayın. Böylece parçacıklarınızın doğum ve ölüm anında kaybolmalarını, efektin akıcılığını sağlamış olacaksınız. Genel parçacık ayarlarından sonra sırada kod damlacıklarını hazırlamak var.
50x500 piksel boyutlarında (dikine uzun) yeni bir kompozisyon oluşturun. Bu kompozisyon, düşen kod sütunları olacak. Dilerseniz daha uzun yapabilirsiniz. Ama bu kompozisyonun büyüklüğü direkt olarak render süresini etkileyecektir. Boyutu abartırsanız Particular efekti belli bir boyutun üstünde parçacık tanesi kullanmanızı tavsiye edecektir. Kompozisyon boyutlarında beyaz renkli bir solid oluşturun.

Az sonra yazacağım efektlerin parametrik detaylarına resim 05’ten bakabilirsniz. En alttaki katmana Gradient Ramp ile yeşilden siyaha renk geçişi verin. Bir üste katmanın kopyasını çıkarın, renk geçişini silin ve Linear Wipe efekti ile aşağıdan yukarı doğru uygulayın. Bir kopya daha çıkarın ve efekti silin. Zaman çizelgesindeki kontrast simgesine benzeyen simgeye tıklayarak Adjustment Layer haline getirin. Channel Combiner efektini uygulayın. Bu efekt ile aşağıdaki iki katmanın toplam ton değerlerini şeffaflık kanalı haline getiriyoruz. Bir üste dikey yazı katmanı ekleyin ve Matrix yazı tipini kullanarak kompozisyonu dolduracak kadar, farklı harfler girin. Yazı tipi yatay olarak dar kaldığı için alanı tam doldurmadı. Genişletebilir veya daha kalın durması için dışhat verebilirsiniz. Yazı katmanının karışım tipini Stencil Alpha olarak değiştirerek altındaki katmanları kendi mat alanı ile maskelemesini sağlayın. En tepeye Adjustment Layer ekleyin. Glow ile parlama verip, Alpha Levels ile doygunluğunu arttıracağız. Unutmamanız gereken Glow efektine çok yüksek bir değer verirseniz kompozisyon sınırlarının dışına taşar final kompozisyonda parçacıkların kenarları kesik görünebilir. Alpha Level efektindeki Input White Level değerini en yükseğe getirerek şeffaflık sınır kontrolü yapabilirsiniz. Kod damlacıklarını görsel olarak tamamladık sayılır. Son olarak harflerin zaman içinde değişerek farklı görünmesini sağlayacağız. Bunun için yazı katmanı seçili iken üstteki menüden Animation / Animate Text / Character Offset ‘i işaretleyin. Böylece yazı katmanına karakterlerin zaman içinde değişme özelliğini eklediniz. Bu eklemeyi yaptığınızda zaman çizelgesinde yeni parametreler belirdiğini göreceksiniz. Burada bizim için önemli tek parametre, Character Offset. Bu parametreyi anime etmek için kompozisyonun ilk karesinde kronometre simgesine tıklayarak anahtar kare ekleyin. Son kareye giderek bir anahtar kare daha ekleyin. Son karedeki değeri kompozisyonun saniye değerine göre girin. Şöyle ki, mesela 30 saniyelik bir kompozisyon ise değeri 30 olarak girin. Böylece değişimin her karede değil yaklaşık 5 karede bir olmasını sağlayacaksınız. Her karede değişen harfler çok hızlı hareket edecek ve izleyiciyi rahatsız edecektir. Artık zaman çizelgesini hareket ettirerek yada space tuşu ile önizleme alarak kod damlasının hareketini kontrol edebilirsiniz.
Parçacıkların yağdığı kompozisyona geri dönün. Kütüphaneden kod damlası kompozisyonunu, zaman çizelgesindeki parçacık katmanının altına sürükleyip bırakın. Parçacık katmanını seçin. Particular parametrelerinden Particle Type ‘ı Custom olarak değiştirin. Custom değişkenlerini açarak Layer olarak kod damlası kompozisyonunu seçin. Time Sampling değerini Random-Loop olarak belirleyin. Böylece her parçacığın kendi içindeki hareketi farklı bir kareden başlayıp devam edecektir. Kod damlaları gözün yakalayamayacağı biçimde birbirinden farklı görünecektir.
Eğer kompozisyonunuz resim 06 ‘daki gibi görünüyor ise başardık demektir. Elinize sağlık, afiyet olsun. Örnekteki gibi gözükmüyor ise hemen paniklemeyin ilk karenin boş görünmesi normaldir. Zaman çizelgesini ilerleterek yada space tuşu ile ön izleme alarak kod yağmurunu seyre dalabilirsiniz.

Şefin tavsiyesi olarak birkaç not daha düşeyim. eğer artalan olarak kullanacaksanız, yağmur katmanını parçacıkların ortalama ömrü kadar başlangıç karesinden geriye kaydırın. Uygulamamızda parçacıkların ömrünün 3 saniye olduğuna göre 3-4 saniye geri kaydırarak ilk karede başlamış olmasını sağlarsınız. Particular efektinin kullanıcıya tanıdığı imkanlar doğrultusunda kısa süreli loop üretmek pek mümkün gözükmüyor. Bunun yerine 20-30 saniyelik bir sekans üretip, baş ve sonunu crossfade veya farklı bir geçiş efekti ile bağlayarak loop artalanlar üretmeniz mümkün.
2 boyutlu değil de, 3 boyutlu daha doğrusu içinde gezebileceğimiz hale getirmek için kompozisyona kamera eklemek yeterli. Particular efektinin 3d-layer desteği olduğunu unutmayalım. İsteğe göre değiştirmeniz gereken tek şey Emitter Size değerleri olacaktır. Aslında bu hali ile de derinliğe sahip, bazı parçacıklar önde bazıları arkada etkisine sahibiz ama içinde özgürce gezilebilir hale getirmek için kamera gerekli. Basit 3 boyutlu hareketleri Emitter Position ve/veya Rotation değerleri ile oynayarak ta verebilirsiniz ama inanın kamera ekleyince kendinizi 3 boyutlu bir program kullanıyormuş gibi hissedeceksiniz. Bu sayfalarda vereceğim tek kare örnek resim ile bu hissi veremeyeceğim için hiç zorlamıyorum J.
Dilerseniz üzerine sos eklemek kıvamında, artalana yeşil bir renk geçişi üst katmana parlama/glow efekti verebilirsiniz. Bunları örnekler ile tek tek açıklamıyorum. Özellikle kamera ile damlaların içinde gezdikten sonra üzerine bir şeyler ekleyip, üretmek adına yeterince motive oldunuz. Şu meşhur televizyon reklamındaki gibi, “-Gerisi size kalmış!”.
Hatta ve hatta pişmiş aşa su eklemek isterseniz. Tüm bu matrix atraksiyonunu bir kenara bırakıp, kod damlasına dikey olarak sevgilinizin adını yazın. Aman dikkat, üst menüden Remove All Text Animators komutu ile karakter değişimlerini kaldırın. Yoksa beklentinizin aksi (!) bir tepki alabilirsiniz. Kod damlasının bazı karelerine, windings yazı tipinden yararlanarak kalp ve çiçek serpiştirin. Ana kompozisyona dönün. En üste bir Adjustment Layer açın. Efekt olarak ister Hue/Saturation isterse CC Toner ile bütün renkleri romantik sarılara, pembelere yaklaştırabilirsiniz. Atmosferi güçlendirmek adına Glow efektini arttırmanız gerekebilir. Space tuşu ile ön izleme aldığınızda sevgi seli ile karşılaşacaksınız.

Son Söz

Önümüzdeki yazılarda, mevsim normalleri gereği, Matrix yağmurunu 3dsmax ve particle flow kullanarak tekrar üretmeyi planlıyorum. Aynı şeyi üretmek zaman kaybımı, tartışılır ama sadece 2 event ‘a sahip bir akış şeması ile Matrix efekti elde etmek inanın yüzünüzü güldürecektir. Hatta daha sonra Matrix kod yağmurunu director (uzmanlık alanım değil ama shockwave3d ile gelen çok kullanışlı 3 boyutlu parçacık sistemine sahip) ile tekrar üretmeyi de düşünmüyor değilim.
Siz iyisi mi sonraki aylarda anlatacağım konuları bana bırakmayın (!) ve zaman kaybetmeden kafanıza takılan teknikleri bana yazın. Yorum, öneri ve eleştirilerinizi en acımasız şekli ile osmansafi@gmail.com e-posta adresine bekliyor olacağım. Anlatım esnasında bahsi geçen kaynak dosyalara www.dijitalx.com/osman/digitalarts/matrix_kodyagmuru_v1.rar adresinden erişebilirsiniz ama uygulamanın basitliğini göz önüne alınca, daha ilk uygulamadan sizi tembelliğe alıştırdığımı hissediyorum J. Sonraki uygulamalarda görüşmek üzere, hoşça kalın.